Hayal kurmak sadece çocuklar için mi?
Merhaba Sevgili Relater,
Ben Psikolog Alara Tanfer, bu hafta İyi Hissettiren Bülten’de birlikte olduğumuz için çok mutluyum! Bu hafta bültenimize bir soruyla başlamak istiyorum: Ne kadar sık hayal kurarsın?
Yaşımız ilerledikçe hayal kurmayı bir kenara bırakma eğiliminde oluyoruz. Hayaller çocuklara aitmiş gibi düşünebiliyoruz. Fakat gerçek şu ki hayal etme becerimiz hala içimizde bir yerde tüm tazeliğiyle duruyor ve onu yeniden yaşamımıza dahil etmek hayat kalitemizi artırıyor. Nasıl mı? Hadi daha yakından bakalım!
Hayal gücünü, var olmayan bir şeyi, olayı veya kişiyi zihnimizde canlandırma yeteneği şeklinde tanımlıyoruz. Daha önce deneyimlemediğimiz durumları veya olayları hayal gücümüz sayesinde öngörebiliyoruz. Bu tanımı göz önünde bulundurunca, hayal gücümüzü kullanmadığımız bi yaşamın yalnızca bildiklerimizle sınırlı kaldığını söyleyebiliriz.
Yetişkinliğimizde hayal gücümüzden faydalanmak aslında bizi gerçekliğin sınırlarından kurtarıyor, ileriye yönelik planlar yapmamızı, alternatif yollar yaratmamızı ve nasıl hissedeceğimizi tahmin etmemizi sağlıyor. Aslında bu sayede hayatta bize en iyi gelecek seçimleri yapabiliyoruz. Birçok yolu öngörüyor ve hangisinden yürümek istediğimize aktif bir şekilde karar verebiliyoruz. Seçtiğimiz yolun hayalini kurmak ise ona ulaşmak için ihtiyacımız olan motivasyonumuzu koruyor ve hatta artırıyor. Böylece arzu ettiğimiz geleceğe ulaşma yolunda karşılaştığımız engellere karşı daha dayanıklı oluyoruz. Hangi yoldan yürümek istediğimizi bildiğimizde ve onun farklı yönlerini zihnimizde canlandırabildiğimizde hayatımızı daha anlamlı kılabiliyoruz. Hayallerimiz, hayatın önümüze sunduğu engebeli yollardan geçerken asıl gitmek istediğimiz yolu bulmamızı sağlıyor.
Karşı olgusal düşünme
Daha önce hiç bu kavramı duymuş muydun? Aslında hepimiz, hayal gücümüz sayesinde sık sık karşı olgusal düşünme yoluna başvuruyoruz. Eminim senin de “Ya şöyle yapsaydım…”, “Ya şöyle söyleseydim..”, “Ya işler bu şekilde ilerleseydi…” dediğin anlar olmuştur. İşte bu sorular sayesinde geçmişin alternatif versiyonlarını düşünebilme ve bu alternatifleri içinde bulunduğumuz gerçeklikle karşılaştırabilme becerimize karşı “olgusal düşünme” deniyor. Belki ilk bakışta bu cümleler sende pişmanlık, suçluluk, utanç veya üzüntü gibi duygular uyandırıyor olabilir. Fakat daha yakından bakarsan aslında hayal gücümüz sayesinde olayların nasıl farklı sonuçlanabileceğini ve neleri farklı yapabileceğimizi görerek gelecek için bir yol haritası oluşturabildiğimizi göreceksin. Yani hayal gücümüz sayesinde değişim, gelişim ve ilerleme yolunda kendimize bir kapı aralıyoruz.
Hayal gücümüzü nasıl geliştirebiliriz?
Belki de seni şaşırtacak bir şey söyleyeceğim ama aslına bakacak olursak hayal gücümüz gerçeklikle çok bağlantılı. Çünkü hiçbir hayali, var olmayan bir şeyden yola çıkarak kurmuyoruz. Biz fark etmesek de çevremizdeki uyaranlar bilinçaltımıza yerleşerek hayallerimizin tohumlarını oluşturuyorlar. Bu nedenle kişisel deneyimlerimiz çeşitlendikçe hayal kurmak için de o kadar fazla malzememiz oluyor. Hayal kurma becerimizi geliştirmek için kendimizi sürekli farklı gerçekliklerle beslememiz gerekiyor. Kitaplar, filmler, şarkılar, biriyle ettiğimiz bir sohbet, ilk kez geçtiğimiz bir sokak, dinlediğimiz bir masal… Hepsi hayal gücümüzü besliyor ve onun sınırlarını genişletiyor. Kendimizi ne kadar çeşitli uyarana maruz bırakırsak zihnimize o kadar çok tohum ekiliyor. Kısacası hayal gücünü geliştirmenin yolu yaşamla iç içe olmaktan, deneyimlemekten ve yenilikten korkmamaktan geçiyor.
Tüm bunlara baktığımızda hayal edebilmek yaşamımızda ne kadar da kıymetli bir yer kaplıyor, öyle değil mi? Bize düşen görev ise gerçeklikten kopmadan yalnızca ona alan açmak, izin vermek ve hayal etmekten korkmamak!
Hayal Gücünün Sinirbilimi - Andrey Vyshedskiy
Hayal gücü üzerine düşünürken belki de beynimizin nasıl bunu gerçekleştirdiğini merak etmişsindir. Beynimiz bu işi bazen o kadar iyi yapıyor ki sanki hayalimizi yaşıyormuşçasına duygularımız değişiyor hatta vücudumuz fiziksel tepkiler vermeye başlıyor. Peki nasıl mı? İşte bu sorunun cevabı senin için seçtiğimiz, harika illüstrasyonlarla dolu TED konuşmasında gizli. İyi seyirler!
Not: Dilersen altyazı seçeneklerinden Türkçe’yi seçebilirsin.
Bültenimizin sonuna gelirken sana bolca hayal kurduğun ve onları gerçekleştirdiğin günler diliyorum sevgili Relater. Umarım yaşamının her anı hayal ettiğinden bile güzel olur. Bir sonraki sefer görüşünceye dek kendine iyi bak!
Sevgiler,
Alara.
